Nilüfer’de pancarın öyküsü: müzik, ritüel ve lezzet
Nilüfer Belediyesi tarafından düzenlenen ve yemek, müzik ve kültürü bir araya getiren söyleşi serisi, pancarın tarladan fabrikaya uzanan yolculuğunu odak noktası yaparak, gastronomi ve sesler arasındaki bağı inceliyor. İlk buluşmada, Prof. Dr. Özlem Doğuş Varlı’nın hazırlayıp sunduğu söyleşide Doç. Dr. Erhan Akarçay konuk olarak yer aldı. Etkinlik, Pancar Deposu’nda gerçekleştirildi ve katılımcılar pancar temalı farklı lezzetleri tadma fırsatı buldu.
Yemeğin kültürel hafızadaki rolü Varlı, gastroetnomüzikoloji kavramını açıklarken yemek ile müzik arasındaki ilişkinin yeni bir bakış açısı kazandığını belirtti. Etkinliklerde yemeklerin yalnızca bir tat olarak değil, ses, müzik ve ritüellerle iç içe geçerek toplumsal anlatıları yeniden üretmesi hedeflendiğini söyledi. Ritüellerde müziğin varlığının gündemden düşmediğini, ancak daha kapsamlı bir veri tabanı oluşturmak amacıyla hasat ritüellerinin ve geleneksel üretim süreçlerinin vurgulandığını belirtti.
Üretimden kopuş ve toplumsal yansımalar Doç. Dr. Erhan Akarçay, kentleşmenin hız kazandığı modern şehirlerde bireylerin tarımsal üretimden kopuşunu işaret etti. Şekerin üretim koşulları ve çiftçi emek süreçleri ile olan bağın daha iyi anlaşılması gerektiğini söyledi. Etkinliğin yapıldığı mekan ise eskiden üretimle özdeşleşen bir alan iken şimdi kültürel üretimin merkezi haline geldiğini söyledi.
Şekerin tarihsel yolculuğu ve sanayi ilişkisi Akarçay, şeker pancarından üretilen şekerin tarihsel süreçte farklı sosyal katmanlara erişen bir ürün olduğuna dikkat çekti. Türkiye’de şeker üretiminin Cumhuriyet dönemi sanayi politikaları ile iç içe geçtiğini vurguladı; Eskişehir’deki Şeker Mahallesi’nin, şeker fabrikalarının yalnızca üretim merkezi olmayıp mahalle-sosyal yapı oluşturan bir alan olduğuna işaret etti. Pandemi dönemi boyunca kolonya üretimi için şeker fabrikalarının sağladığı katkının, bu tesislerin hayati önemini gösterdiğini belirtti. Söyleşisinin sonunda katılımcıların soruları yanıtlandı ve anı için katılımcıya teşekkür edildi.
