Dijital Bağımlılık Yeni Neslin Tehdidi
BTÜ Konuşmaları kapsamında yapılan etkinlikte Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan söz aldı. Mimar Sinan Yerleşkesi Turkuaz Salon’da düzenlenen programa BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, Yıldırım Kaymakamı Metin Esen, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Moderatör Gazanfer Anlı eşliğinde yürütülen toplantıda “Yapay Zekâ, Sosyal Medya ve Bağımlılık Döngüsü” ele alınırken Tarhan, yapay zekânın psikoloji ve aile yapısına etkileri üzerinde durdu. Tarhan, teknolojinin gelişiminin insanlık için kırılma yarattığını belirtirken, yapay zekânın bilinçli kullanılmaması halinde riskler doğurabileceğini vurguladı. Ayrıca, yapay zekânın bir “bilinç” taşımadığını belirten Tarhan, insan olamayacağını ve ona ebeveyn gibi davranırsanız sizi yönetebileceğini ifade etti. Yanlış kullanımın ruhsal kırılganlığı olan kişilerde psikoza yol açabileceğini söyleyerek, kullanıcının bilinçli olması gerektiğini özellikle belirtti. Ergenlik öncesi dikkat uyarısı Tarhan, gelişim çağındaki çocukların yapay zekâya aşırı bağlandığında halüsinasyon benzeri etkiler yaşayabileceğini ifade etti. 13 yaş öncesi ekran maruziyetinin sınırlandırılması, ailelerin denetim sağlaması ve haftada bir gün dijital detoks yapılması önerisini paylaştı. Dijital bağımlılığın beyin mekanizmasını tetiklediğini belirten Tarhan, dopamin temelli haz arayışının bireyleri yalnızlaştırdığını söyledi ve ekledi: Hazcılık arttıkça yaşam amacı zayıflıyor; bencillik, mutsuzluk ve aile yapısında bozulma artıyor. Küresel ölçekte ilk beş yıldaki boşanma oranları yükseliyor ve tek ebeveynli aile sayısı artıyor. Bu durum toplumlar için tehdit oluşturuyor. Tarhan, zihinsel dönüşüm olmadan sosyal değişimin mümkün olmadığını belirterek aileye sahip çıkılması yönünde çağrı yaptı. “Yapay Zekâ Terapiye Yeterli Gelmez” Yapay zekâ destekli terapi konusuna da değinen Tarhan, terapinin özünün bilgi değil, ihtiyaç duyulan doğru bilgiyi sunmak olduğuna işaret etti. Yapay zekâ bilinçli bir varlık olmadığı için teşhis koyamaz ve muayene edemez; bu nedenle terapist yerine geçemez, ancak terapistin işini destekleyici bir araç olabilir. Etkinlik, öğrenci sorularının ardından BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar’ın Tarhan’a teşekkür plaketi sunması ve toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
